Izložba "150 godina fizičkog vežbanja i sporta u Srbiji i 125 godina
Sokolstva u Srbiji" bila je otvorena:
- od 12. do 22. novembra 2007. u Sokolskom domu u Novom Sadu
- od 22. do 25. novembra 2007. u Skupštini grada u Beogradu
- od 26. do 30. novembra 2007. u holu Fakulteta tehničkih nauka u Kosovskoj Mitrovici

Autor izlozbe: Marija Stojić
Menadžer izložbe: Snežana Milojković
Koordinator izložbe: Darko Mitrović
Autor teksta: Slađana Mijatović

Kada je S T E V A T O D O R O V I Ć akademski slikar došao iz Beča u Beograd 1857. g okupio je oko sebe 16 učenika Liceja i osnovao uz odobrenje vlasti Slikarsku školu, u kojoj ih je besplatno podučavao slikarstvu, učio pevanju, vežbao u mačevanju i organizovao im fizičko vežbanje (gimnastiku). Kao obrazovan čovek znao je potrebe dece za fizičkim vežbanjem, a još kao gimnazijalac u Segedinu zavoleo je gimnastiku i mačevanje, koje je usavršio dok je studirao slikarstvo u Beču i Minhenu, gde je upoznao i nemački sistem vežbanja.

Iz ratova sa Turskom (1876-1877) Kneževina Srbija je izašla kao pobednik, nakon čega je odredbama Berlinskog ugovora postala samostalna država (1878). Mnogi srpski intelektualci su se tada vraćali u slobodnu Srbiju u želji da prenesu znanja i iskustva stečena u razvijenim evropskim zemljama. Jedan deo njih dao je značajan doprinos u oblasti fizičke kulture, odnosno pojedinim njenim delovima.

Bilo je to vreme kada se nastava fizičkog vaspitanja uvodila u osnovne i srednje škole, javljale prve ideje o građanskim gimnastičkim društvima, stizala saznanja o sokolstvu i sportu. I upravo tada 1881. godine, na inicijativu mladog srpskog lekara dr Vladana Đorđevića, pokrenuta je ideja o osnivanju jednog društva za gimnastiku, koje je osnovano 1882. godine pod imenom ''Beogradsko društvo za gimnastiku i borenje.''

Ovo prihvatanje panslovenske sokolske ideologije, koja se ogledala u fizičkom vežbanju radi jačanja sopstvene nacije zbog potrebe nacionalnog oslobođenja, a zatim sveslovenskog ujedinjenja svih slovenskih naroda, koji su tada bili okupirani i bili pod tuđom vlašću, naišlo je na otpor pojedinih srpskih krugova, koji su u slobodnoj i nezavisnoj Kraljevini Srbiji tražili oslonac u kulturnim tradicijama i bogatoj političkoj istoriji svoga naroda.

Stoga oni osnivaju Građansko gimnastičko društvo 'Dušan Silni' 1892. godine, koje kasnije menja ime u Viteško društvo 'Dušan Silni'.

Moderni sport stiže u Srbiju krajem 19. veka i njega prihvataju sve kategorije građana, negujući ga prvo u privatnim školama i građanskim gimnastičkim društvima, a kasnije i u posebnim sportskim klubovima, koji počinju da se osnivaju krajem 19. veka. Streljaštvo, mačevanje i konjička takmičenja bili su omiljeni tradicionalni oblici nadmetanja u Srbiji, jer je od uvek što bolja osposobljenost u ovim veštinama značila spremnije ratnike, neophodne u burnoj političkoj istoriji Srbije.

Razvoj modernog sporta je podstakao ideju o obnavljanju antičkih Olimpijskih igara, omogućio je da se ona javlja, prihvata i razvija u brojnim privatnim školama, građanskim gimnastičkim društvima i sportskim klubovima Srbije.

Značajan podsticaj za prihvatanje olimpijske ideje u Srbiji, odnosno potpunije saznanje o ovoj velikoj sportskoj manifestaciji, imao je petodnevni boravak kralja Aleksandra Obrenovića u Atini 1896. godine za vreme Prvih olimpijskih igara.

Krajem 19. i početkom 20. veka olimpijska ideja je prihvaćena u brojnim sportskim klubovima širom Srbije. Kao rezultat toga u Beogradu je osnovan 1910. godine Srpski oli mpijski klub, čiji je direktor bio kapetan Svetomir Đukić.

Prijem Srpskog olimpijskog kluba i kapetana Svetomira Đukića u Međunarodni olimpijski komitet 1912. godine bio je ne samo priznanje za postignute rezultate u razvoju sporta i olimpijskog pokreta u Srbiji, već snažan podsticaj za njegov brži i uspešniji dalji razvoj. U periodu između dva svetska rata sokolstvo je doživelo svoj puni razvoj, kada je kao sistem ušlo u programske sadržaje osnovnih i srednjih škola, kao i u vojsku Kraljevine Jugoslavije, obuhvatajući sve kategorije građana od dece do odraslih, u gradovima i u selima.

U periodu posle Drugog svetskog rata fizička kultura se organizuje na drugim osnovama. To je pre svega značilo zabranu sokolskog sistema vežbanja, čiju je funkciju preuzeo najpre Gimnastički odbor Jugoslavije 1948. godine, dok se nije osnovao Savez za telesno vaspitanje Partizan 1952. godine.

Punih 30 godina STV ''Partizan'' je okupljao sve kategorije građana koji su se u okviru različitih formi bavili telesnim vežbanjem i takmičenjem, predstavljajući organizovan sistem telesnog vežbanja dece i odraslih.

U želji da se promovišu raznovrsni sportsko rekreativni sadržaji i da se učine dostupnim svim kategorijama građana 1992. godine u Beogradu osniva se Asocijacija sport za sve. Tokom proteklih godina organizovali su niz manifestacija kao što su: Sport za sve, Svi na sneg, Dan izazova, Sokolski kamp, JU letnji festival rekreacije...

Početkom devedesetih godina, nakon postepenog gašenja aktivnosti i funkcija STVR Partizan, pojavljuju se ideje o obnavljanju sokolstva u Srbiji. Tako da se Soko Jugoslavije osniva 1992. godine, a Gradski savez za sportsku rekreaciju preimenuje u Savez soko Beograd. Soko Srbije je osnovan 1998. godine, tako da je obnovljena organizacija sokola nastavila na tradicijama nekadašnjeg sokolstva u savremenim uslovima.

U proteklih 150 godina, od desetak vežbača u Slikarskoj školi Steve Todorovića (1857), prvih sokola u zadnjoj deceniji 19. veka i nastupa srpskih sportista na Petim Olimpijskim igrama u Stokholmu (1912) sportisti Srbije stigli su do velikih međunarodnih sportskih uspeha i osvajanja brojnih olimpijskih medalja.

Slike sa izložbi